Refundacja szkieł kontaktowych oraz nowe standardy ergonomii
Po ponad 20 latach obowiązywania przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, w dniu 2 listopada 2023 r. została opublikowana nowelizacja Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Nowe przepisy wchodzą w życie 18 listopada 2023 r.
Zgodnie z nowymi przepisami, zmianie ulegnie definicja stanowiska pracy, czyli „przestrzeń pracy wraz z:
1) wyposażeniem podstawowym, w tym monitorem ekranowym, klawiaturą, myszą
lub innymi urządzeniami wejściowymi, oprogramowaniem z interfejsem dla użytkownika,
2) krzesłem i stołem,
3) opcjonalnym wyposażeniem dodatkowym, w tym stacją dysków, drukarką, skanerem, uchwytem na dokumenty, podnóżkiem.”
W przypadku stosowania systemów przenośnych przeznaczonych do użytkowania
na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, pracodawca jest zobowiązany zapewnić stacjonarny monitor ekranowy lub podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu pracownika, oraz w dodatkową klawiaturę i mysz.
Rozporządzenie nakłada również na pracodawcę obowiązek zapewnienia pracownikom okularów lub szkieł kontaktowych w sytuacji kiedy wyniki badań przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wskażą potrzebę ich stosowania podczas pracy
przy monitorze ekranowym. W dokumencie nie określono częstotliwości ani kwot refundacji, co oznacza, że powinny zostać uregulowane w przepisach wewnętrznych firmy.
Według znowelizowanego rozporządzenia, należy zapewnić pracownikowi „krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska które powinno posiadać:
a) dostateczną stabilność przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową
z kółkami jezdnymi,
b) regulację wysokości siedziska, regulację wysokości oparcia odcinka lędźwiowego kręgosłupa, regulację kąta po-chylenia oparcia oraz odpowiednie wymiary oparcia i siedziska, zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów,
c) wyprofilowanie siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i ud,
d) możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°,
e) regulowane podłokietniki.”
Na życzenie pracownika należy zapewnić wyposażyć stanowisko pracy w uchwyt
na dokumenty oraz podnóżek.
Pracodawcy będą mieli pół roku na dostosowanie biur do nowych przepisów.
Praca na stanowisku wyposażonym w monitory ekranowe stanowi duże obciążenie dla narządu wzroku i układu ruchu. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, pracodawca jest zobowiązany organizować stanowiska pracy z monitorami ekranowymi w taki sposób, aby spełniały one minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii.
Wyposażenie stanowiska pracy oraz sposób rozmieszczenia elementów tego wyposażenia nie może mieć negatywnego wpływu na obciążenia wzroku oraz układu mięśniowo-szkieletowego, a także być źródłem zagrożeń dla zdrowia pracownika.
Minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii
W celu zmniejszenia uciążliwości pracy na stanowisku wyposażonym w monitory ekranowe, pracodawca powinien zadbać o poszczególne elementy wyposażenia takiego stanowiska pracy. Pracownik powinien mieć m.in. możliwość regulacji ustawienia monitora, którego górna krawędź nie powinna znajdować się powyżej oczu pracownika. Monitor ekranowy należy ustawić tak, aby ograniczać olśnienie i odbicia światła.
Szczegółowe wymagania dotyczą także klawiatury, która powinna stanowić osobny element wyposażenia stanowiska pracy. Pracownik powinien posiadać na biurku wystarczającą powierzchnię do łatwego posługiwania się elementami wyposażenia stanowiska pracy i wykonywania zakresu swoich czynności.
Zgodnie z przepisami, powierzchnia blatu biurka powinna być matowa, najlepiej barwy jasnej. Szczególną uwagę przy wyposażaniu stanowiska pracy, należy zwrócić na krzesło, na którym siedzi pracownik. Powinno ono posiadać odpowiednią stabilność, a wymiary oparcia i siedziska powinny zapewnia wygodną pozycję ciała oraz swobodę ruchów.
Istotnym udogodnieniem jest regulacja wysokości siedziska, a także wysokości oraz pochylenia oparcia. Krzesło powinno obracać się wokół osi pionowej o 360° oraz przede wszystkim być wyposażone w podłokietniki, które pozwolą zmniejszyć ryzyko wystąpienia schorzeń związanych z nieergonomiczną pozycją ciała. W przypadku, gdy wysokość krzesła uniemożliwia pracownikowi płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze, stanowisko pracy należy wyposażyć w podnóżek.
Ocena warunków pracy na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe
Pracodawca ma obowiązek przeprowadzić na stanowiskach, wyposażonych w monitory ekranowe, ocenę warunków pracy w aspekcie spełnienia wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy.
Poza stanem poszczególnych elementów wyposażenia, należy ocenić czy organizacja stanowiska pracy zmniejsza ryzyko obciążenia narządu wzroku oraz układu mięśniowo-szkieletowego pracowników.
Pracodawca powinien zweryfikować, czy pracownicy nie są narażeni na działanie czynników fizycznych np. nieodpowiednie oświetlenie. Przy ocenie warunków pracy należy także zwrócić uwagę na ewentualne obciążenie psychiczne pracowników, wynikające ze sposobu organizacji pracy.
Firma BHP Bezpieczeństwo, w ramach obsługi BHP przeprowadza ocenę warunków pracy na każdym stanowisku wyposażonym w monitor ekranowy w danym zakładzie pracy. W trakcie oceny zostają skontrolowane wszystkie elementy wyposażenia tj. monitory ekranowe, biurka oraz krzesła.
Oceniając warunki na poszczególnych stanowiskach pracy podchodzimy indywidualnie do każdego pracownika. Zwracamy uwagę, czy pracownik ma zapewnioną dostateczną przestrzeń pracy. Każda ocena warunków pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe powinna być przeprowadzana dla nowo tworzonych stanowisk oraz po każdej zmianie organizacji i wyposażenia stanowisk pracy.
W przypadku stwierdzonych nieprawidłowości, dokładamy wszelkich starań, aby zaproponować rozwiązania, mające na celu usunięcie ewentualnych uciążliwości i zagrożeń.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie w pomieszczeniach pracy zarówno oświetlenia naturalnego, jak i oświetlenia sztucznego.
W pomieszczeniach stałej pracy, w których łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa dłużej niż 4 godziny, należy zapewnić oświetlenie dzienne. Wyjątkiem są sytuacje, gdy zastosowanie światła dziennego jest niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji. W takim przypadku na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego pracodawca musi uzyskać zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, wydaną w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.
Pracodawca ma dodatkowo obowiązek zapewnić oświetlenie elektryczne we wszystkich miejscach na terenie zakładu pracy, w których mogą przebywać pracownicy w porze nocnej. Oświetlenie sztuczne należy także zapewnić w miejscach, gdzie oświetlenie dzienne jest niewystarczające.
OŚWIETLENIE WYMAGANE NA STANOWISKU PRACY I POLSKIE NORMY
Wymagania dotyczące oświetlenia określają Polskie Normy. Znajdziemy w nich minimalne natężenie oświetlenia, jakie powinno być zapewnione m.in. w pomieszczeniach administracyjno-biurowych czy magazynowych. Przepisy nie regulują jednak częstotliwości pomiarów natężenia oświetlenia na stanowisku pracy. W związku z tym, to pracodawca decyduje o częstotliwości wykonywania pomiarów natężenia oświetlenia. Należy jednak pamiętać o zapewnieniu pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
KIEDY NALEŻY PRZEPROWADZIĆ POMIARY OŚWIETLENIA
Po oddaniu pomieszczenia do użytku,
Po zmianie rodzaju oświetlenia stosowanego w pomieszczeniach (np. wymiana żarówek na energooszczędne, zmiana mocy żarówek itp.),
Po przebudowie pomieszczenia (np. postawieniu ścianek działowych),
Po zmianie aranżacji pomieszczenia (np. ustawieniu wysokich regałów, stworzeniu tzw. boksów pracowniczych),
Gdy pracownicy zaczynają skarżyć się/narzekać na uciążliwość pracy spowodowaną nieodpowiednim oświetleniem.
Prawidłowe natężenie oświetlenia na stanowisku pracy ma za zadanie zapewnić pracownikowi ostrość widzenia oraz szybkość postrzegania. Wpływa to niewątpliwie na wydajność pracy i zmniejsza ryzyko wystąpienia wypadków przy pracy.
Jedną z podstawowych funkcji oświetlenia jest zapewnienie bezpieczeństwa ludziom przebywającym w danym pomieszczeniu. Dodatkowo odpowiednie natężenie oświetlenia zapobiega takim dolegliwościom jak bóle głowy czy nadmierne zmęczenie oczu, co w przyszłości może mieć wpływ na absencję pracowników.
Nasza firma specjalizuje się w pomiarach natężenia oświetlenia na stanowiskach pracy. Pomiary te mają na celu sprawdzenie, czy w danym zakładzie spełnione są wymagania określone w Polskich Normach. Ważne, aby pomiary były wykonane przez osoby posiadające wiedzę i doświadczenie, w celu uniknięcia błędów.
Po przeprowadzeniu pomiarów oświetlenia na poszczególnych stanowiskach pracy w zakładzie, nasi specjaliści analizują wyniki pomiarów i w razie potrzeby przedstawiają propozycję zmian organizacyjnych czy technologicznych. Wszystko po to, aby spełnieni wymagania określone w przepisach oraz przede wszystkim zapewni pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Dlaczego warto przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego w miejscu pracy
Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń, związanych z wykonywaną pracą, mogących powodować wypadki w pracy lub choroby zawodowe. Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego jest obowiązkiem pracodawcy, wynikającym przede wszystkim z Kodeksu Pracy. Zgodnie z art. 226 pracodawca ma obowiązek oceniać
i dokumentować ryzyko zawodowe występujące na stanowiskach pracy oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko. Dodatkowo pracodawca powinien informować pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną przez nich pracą, jak również o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Jakie korzyści gwarantuje ocena ryzyka zawodowego
Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego, poza spełnieniem wymogów prawnych, niesie za sobą wiele korzyści. Przede wszystkim pozwala zidentyfikować zagrożenia występujące na poszczególnych stanowiskach w zakładzie pracy, a co za tym idzie, dobrać odpowiednie środki chroniące zdrowie i życie pracowników.
Jakie oceny ryzyka zawodowego wykonujemy
Nasza firma sporządza oceny ryzyka zawodowego na różnych stanowiskach pracy! Nasi Specjaliści zaczynają od zebrania informacji o danym stanowisku tj. wykonywane czynności czy stosowane maszyny i urządzenia oraz identyfikacja zagrożeń. Szczególną uwagę zwracamy na czynniki niebezpieczne, które mogą spowodować ciężkie urazy.
Niezwykle istotne podczas identyfikacji zagrożeń jest zaangażowanie pracowników, wykonujących swoje obowiązki na danym stanowisku. To oni najlepiej znają środowisko pracy i są w stanie wskazać możliwe zagrożenia. Następnym krokiem w ocenie ryzyka zawodowego jest oszacowanie poziomu ryzyka. Nasi Specjaliście wykorzystują do tego metodę Risc Score, która uwzględnia takie parametry jak możliwe skutki, czas ekspozycji oraz prawdopodobieństwo wystąpienia danego zagrożenia.
Celem przeprowadzenia takiej oceny jest zbadanie, czy poziom ryzyka zawodowego na danym stanowisku jest dopuszczalny. Nasi Specjaliści szczególną uwagę zwracają na działania profilaktyczne, które mają sprowadzić występujące ryzyko do możliwie najniższego poziomu. Dokładamy wszelkich starań, aby zaproponować rozwiązania najbardziej adekwatne do konkretnego zakładu pracy i występujących w nim zagrożeń.
Po dokonaniu oceny ryzyka zawodowego nasza firma przygotowuje komplet dokumentacji, aby pracodawca mógł zapoznać pracowników z wynikiem przeprowadzonej oceny.
Efektem dobrze przeprowadzonej ocena ryzyka zawodowego jest ochrona ludzkiego zdrowia i życia. Pracownicy, mając świadomość możliwych zagrożeń oraz wiedzę, jak się przed tymi zagrożeniami chronić, czują się bezpieczniej. Zmniejsza to prawdopodobieństwo stresu zarówno u pracowników, jak i u pracodawców. Wprowadzenie niezbędnych działań zapobiegawczych, zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia wypadków przy pracy, a co za tym idzie – strat finansowych. Przeprowadzona ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, niesie więc za sobą szereg korzyści dla całego zakładu pracy.
Firma BHP Bezpieczeństwo specjalizuje się w przeprowadzaniu audytów BHP na terenie firm funkcjonujących w różnych branżach. Ostatnio mieliśmy okazję dokonać przeglądu stanu BHP na terenie jednego z podwarszawskich magazynów.
Na bezpieczeństwo w obiektach magazynowych wpływa wiele czynników. Jednak na co powinniśmy zwrócić szczególną uwagę, chcąc spełnić wymogi prawne i zapewnić bezpieczeństwo pracownikom magazynu? Jak powinien wyglądać audyt BHP? Odpowiedź na te pytania zawiera poniższy artykuł.
TRANSPORT WEWNĄTRZZAKŁADOWY
W ramach przeprowadzanego audytu BHP nasi Specjaliści sprawdzili, czy w magazynie zostały opracowane zasady ruchu wewnątrzzakładowego. Jest to bardzo istotne, ponieważ zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym pracodawca powinien opracować zasady ruchu na drogach wewnątrzzakładowych, a także określić maksymalną prędkość środków transportu i komunikacji, uwzględniając szerokości dróg, widoczność i natężenie ruchu. Drogi powinny być oznakowane znakami drogowymi zgodnymi z przepisami prawa o ruchu drogowym.
W związku z powyższym nasi Specjaliści podczas audytu BHP zwrócili szczególną uwagę na oznaczenie dróg transportowych w magazynie, które powinny być wyznaczone za pomocą ciągłych, dobrze widocznych pasów. Barwy należy dostosować do rodzaju nawierzchni (preferowane żółte lub białe). Drogi transportu powinny być wyznaczone w taki sposób, aby zapewnić bezpieczne odległości między mijającymi się pojazdami, pieszymi i pojazdami oraz w celu zachowania dostatecznych odległości od elementów wyposażenia magazynowego.
Minimalne szerokości drogi na odcinkach prostych przedstawia poniższa tabela.
Tabela . Zalecane minimalne szerokości dróg dla środków transportu na odcinkach prostych (wg PN-M-78010:1968P Transport wewnętrzny. Drogi i otwory drzwiowe. Wytyczne projektowania)
AUDYT BHP W MAGAZYNIE – SKŁADOWANIE
Kolejnym punktem realizowanego audytu BHP było określenie miejsca, sposobu i dopuszczalnej wysokości składowania materiałów. Towar w audytowanym przez naszą firmę magazynie składowany jest na regałach. W związku z tym, nasi specjaliści sprawdzili czy mają one wytrzymałą i stabilną konstrukcję oraz czy są zabezpieczone przed przewróceniem się.
Podczas audytu zwróciliśmy także uwagę, czy na regałach jest zamieszczona widoczna informacja odnośnie maksymalnego obciążenia półek. Ze względów bezpieczeństwa zaleca się składowanie przedmiotów o największej masie na najniższych półkach regałów. Natomiast przy magazynowaniu przedmiotów, których wymiary, kształt i masa decydują o ich indywidualnym sposobie składowania, należy zapewnić ich stabilność. Dodatkowo trzeba uwzględnić ich środek ciężkości tak, aby zapobiec wywróceniu się lub spadnięciu. Jest to znaczący punkt audytu BHP, który z pewnością ograniczy liczbę wypadków oraz zwiększy poczucie bezpieczeństwa pracowników.
INSTRUKCJE BHP
Następnym krokiem przeprowadzanego przez naszych Specjalistów audytu BHP były zweryfikowanie instrukcji bezpiecznego wykonywania pracy. Pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom do stałego korzystania aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczące stosowanych w zakładzie procesów technologicznych, wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi czy też obsługi maszyn i urządzeń technicznych.
Instrukcje te powinny wskazywać czynności, które należy wykonać przed rozpoczęciem danej pracy, zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych, stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników.
Do podstawowych instrukcji, jakie powinny znaleźć się na magazynie zaliczamy m.in. instrukcję składowania i magazynowania, instrukcję BHP przy transporcie ręcznym czy też instrukcję BHP przy obsłudze urządzeń transportowych.
WÓZKI JEZDNIOWE Z NAPĘDEM SILNIKOWYM
Ze względu na wykorzystywane w magazynie środki transportu, nasi Specjaliści podczas audytu BHP skupili się także na bezpieczeństwie operatorów wózków jezdniowych z napędem silnikowym. Sprawdzono m.in. czy operatorzy tych wózków posiadają odpowiednie uprawnienia operatora oraz imienne zezwolenie do obsługi wózka wystawione przez pracodawcę, ważne na terenie zakładu pracy.
Przeglądowi poddano także dokumentację eksploatacyjną używanych środków transportu. Pracodawca przed przekazaniem wózka do użytkowania, jest zobowiązany zapewnić kontrolę jego stanu technicznego. Szczegółowej kontroli podlegają m.in.: układ kierowniczy, układ hamulcowy i napędowy, mechanizmy podnoszenia, oświetlenie, sygnalizacja, urządzenia pomiarowo-kontrolne oraz urządzenia zabezpieczające.
Kontrola ta powinna być potwierdzona wpisem w dokumentach eksploatacyjnych wózka. Dla zwiększenia bezpieczeństwa zaleca się przeprowadzane kontroli warunków technicznych wózka przez operatora każdorazowo przed rozpoczęciem pracy.
ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można uniknąć zagrożenia lub nie można go wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy. Załącznik nr 2 do Rozporządzenia określa rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej.
W audytowanym przez naszą firmę magazynie do takich prac niewątpliwie należą prace w sąsiedztwie urządzeń do podnoszenia, do których zaliczamy wózki jezdniowe podnośnikowe. Ze względu na wykonywane czynności przez operatora wózka m.in.: podnoszenie ładunków na wysokość powyżej kabiny wózka oraz wstawianie i zdejmowanie przedmiotów z górnych półek regałów wysokiego składowania, istnieje zagrożenie wystąpienia urazu głowy.
Podczas audytu BHP nasi Specjaliści zwrócili więc szczególną uwagę na wyposażenie i stosowanie przez pracowników magazynu środków ochrony indywidualnej w postaci hełmów ochronnych.
Wszystkie powyżej opisane czynniki są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania magazynu. Dzięki m.in. odpowiednim instrukcjom BHP czy zastosowaniu środków ochrony indywidualnej, wynik przeprowadzonego audytu BHP będzie pozytywny. Nasza firma przeprowadza audyt BHP w celu zweryfikowania warunków w miejscu pracy. Specjaliści oceniają zgodność warunków zastanych w obiekcie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości podczas audytu BHP, wskazujemy wszystkie możliwe rozwiązania zmierzające do polepszenia warunków pracy oraz likwidacji zagrożeń.
W styczniu przeprowadziliśmy pomiar natężenia oświetlenia na stanowisku pracy w biurach jednostki administracji publicznej zlokalizowanej na terenie Wyszkowa. Nasi specjaliści wykonali pomiary natężenia oświetlenia luksomierzem – miernikiem do pomiarów natężenia oświetlania LXP-1. Jest to narzędzie spełniające wszystkie wymagania pozwalające na wykonywanie badań oświetlenia, w tym stanowisk pracy.
Przygotowania i pomiar natężenia oświetlenia na stanowisku pracy
Przygotowując się do badania natężenia oświetlenia sprawdziliśmy warunki środowiskowe, w jakich mieliśmy prowadzić pomiary i czy mieszczą się w granicach określonych przez producenta aparatury pomiarowej.
Pomiary natężenia oświetlenia wykonaliśmy w warunkach eksploatacyjnych, po zapadnięciu zmroku.Dodatkowo 30 min. przed rozpoczęciem badania, włączyliśmy urządzenia oświetleniowe wyposażone w żarówki lub halogenowe źródła światła, które miały zostać poddane badaniom. Specjaliści wykonujący pomiary byli ubrani w czarną odzież.
Dodatkowo zanotowaliśmy typ źródeł światła, rodzaj opraw, moc, stopień zabrudzenia, ilość sprawnych i niesprawnych źródeł światła. Na podstawie obserwacji określiliśmy i zanotowaliśmy rodzaj zastosowanego oświetlenia (ogólne, miejscowe i złożone).
Wyniki pomiarów natężenia oświetlenia
Wszystkie wyniki z pomiarów natężenia oświetlenia były zapisywane. Po przeprowadzonym badaniu sporządzono protokół zawierający dane z przeprowadzonego pomiaru. Protokół wręczono pracodawcy, aby dostosował się do zawartych w nim zaleceń.
Zgodnie z normą PN-EN-12464-1: 2012 wymagane eksploatacyjne natężenie oświetlenia powinno być zwiększone lub zmniejszone odpowiednio do uzyskanych wyników.
Przepisy i wskazówki dotyczące natężenia oświetlenia w miejscu pracy
Przepisy BHP nie określają wprost, z jaką częstotliwością powinno przeprowadzać się pomiary natężenia oświetlenia. Ostateczną decyzję zawsze powinien podjąć pracodawca mając na uwadze zapewnienie pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Ponadto pracodawca powinien ustalić częstotliwość wykonywania pomiarów natężenia oświetlenia np. co 5 lat wraz z pomiarami instalacji elektrycznej.
Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie odpowiedniego oświetlenia na stanowiskach pracy zgodnie z Polskimi Normami. Oświetlenie dzienne na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dodatkowo dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności określonej w Polskich Normach. Pracodawca może zlecić pomiar firmie zewnętrznej, od której może zażądać deklaracji zgodności urządzenia, którym przeprowadzane będą pomiary.
WAŻNE: Norma PN-EN 12464-1: 2012 Światło i oświetlenie podaje wartości minimalne natężenia oświetlenia, nie określa natomiast maksymalnych wartości. Jednak problemem może być nie tylko niedoświetlenie stanowisk pracy, ale również nadmierne natężenie oświetlenia, dlatego poza parametrami wyznaczonymi w PN istotne są subiektywne odczucia pracowników wpływające na komfort pracy wzrokowej.
W celu utrzymania odpowiedniego natężenia oświetlenia należy zachować oprawy oświetleniowe w czystości, a przepalone żarówki i świetlówki niezwłocznie powinny być wymieniane na nowe o zgodniej barwie z pozostałymi źródłami światła.
Refundacja okularów przez pracodawcę potwierdza § 8 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973).
Zgodnie z przepisami prawa pracy, każdy pracodawca powinien zapewnić pracownikom, nawet praktykantom i stażystom, zatrudnionym na stanowiskach wymagających pracy z monitorem ekranowym, okulary korygujące wzrok – zgodnie z zaleceniami lekarza.
Warunkowa refundacja okularów przez pracodawcę
Refundacja okularów uwarunkowane jest użytkowaniem w czasie pracy monitora ekranowego, co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy. Dodatkowo badanie okulistyczne, musi wykazywać potrzebę stosowania okularów korekcyjnych.
Każdy pracownik zatrudniony na stanowisku pracy, gdzie znajduje się monitor ekranowy, powinien zgłosić pracodawcy potrzebę odbycia badań profilaktycznych w momencie pogorszenia wzroku, a po otrzymaniu skierowania na owe badania, niezwłocznie je wykonać. W przypadku konieczności stosowania okularów korygujących wzrok przy obsłudze monitora ekranowego, pracodawca powinien ponieść koszty zakupu okularów. Pracownik powinien wtedy skierować do pracodawcy podanie o dofinansowanie kosztów zakupu okularów.
Pracodawca nie musi jednak ponieść pełnej kwoty zakupu okularów. Najczęściej zakład pracy ma ustaloną, określoną w regulaminie kwotę, do której zwraca pracownikowi koszty zakupu okularów korygujących wzrok.
Refundacja soczewek kontaktowych
Przepisy prawa pracy obowiązujące na terenie Polski nie mówią wprost o dofinansowaniu do soczewek kontaktowych. Jednak zgodnie z najnowszą analizą przepisów przez Państwową Inspekcje Pracy, ubieganie się o dofinansowanie do kosztów zakupu soczewek kontaktowych, możliwe jest na wyłącznie na drodze sądowej.
Warto podkreślić, że po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego minimum przez 4 godziny dziennie, pracownikowi przysługuje 5-minutowa przerwa, wliczana do czasu pracy. Jednak nie jest to czas wolny dla pracownika, a wyłącznie przerwa od pracy przy monitorze ekranowym.
Zasiłek chorobowy przysługuje maksymalnie przez 182 dni. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy osoba jest niezdolna do pracy z powodu gruźlicy lub ciąży, wtedy prawo do zasiłku przysługuje przez okres nie dłuższy niż 270 dni. Jeżeli osoba jest uprawniona do wypłaty wynagrodzenia chorobowego, ten okres również zalicza się do okresu wypłaty zasiłku chorobowego.
Jaka jest wysokość zasiłku chorobowego
Wysokość zasiłku chorobowego wynosi 80 % podstawy wymiaru wynagrodzenia. W momencie, gdy osoba przebywająca na zasiłku, znajduje się dodatkowo w szpitalu, zasiłek kształtuje się na poziomie 70 % podstawy wymiaru. W sytuacjach wyjątkowych, zasiłek wynosi 100 %:
niezdolność do pracy spowodowana jest wypadkiem przy pracy, w drodze do pracy lub z pracy;
niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży;
niezdolność do pracy jest wynikiem dostawy komórek, tkanek lub narządów;
niezdolność do pracy wywołana jest chorobą zawodową;
W powyższych przypadkach, 100 % zasiłek przysługuje również za okres pobytu w szpitalu.
Ważne: Pracownicy, którzy ukończyli 50 lat i przebywają w szpitalu, otrzymają 80 proc. świadczenia za pobyt w szpitalu przypadający od 15. do 33. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym.
Czy po zwolnieniu z pracy przysługuje zasiłek chorobowy
Tak, po zwolnieniu z pracy przysługuje zasiłek chorobowy. Nawet w sytuacji, kiedy nie zostało wykorzystane w danym roku kalendarzowym wynagrodzenie chorobowe. W powyższym przypadku, wypłatą zasiłku zajmuje się ZUS.
Zasiłek przysługuje również w momencie, kiedy niezdolność do pracy powstała po ustaniu zatrudnienia, jednak nie później niż w ciągu 14 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego oraz trwa nieprzerwanie minimum 30 dni. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy niezdolność do pracy jest wywołana chorobą, której czas inkubacji jest dłuższy niż 14 dni. Wtedy zasiłek przysługuje nawet, jeśli niezdolność do pracy powstanie w okresie 3 miesięcy od zwolnienia z pracy.
W pewnych okolicznościach ZUS odmawia jednak prawa do zasiłku za okres po ustaniu ubezpieczenia. Dotyczy to sytuacji, w których osoba niezdolna do pracy ma ustalone prawo do renty lub emerytury albo ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych.
Kiedy nie jest wymagany okres wyczekiwania, aby uzyskać prawo do zasiłku chorobowego
wypadek przy pracy (choroba zawodowa), do pracy lub z pracy,
w przypadku absolwentów szkół lub uczelni wyższych, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów,
w przypadku posłów lub senatorów, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od zakończenia kadencji,
w przypadku osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu, które legitymują się wcześniejszym 10-letnim okresem obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego.
Na jakich dokumentach potwierdza się prawo do zasiłku chorobowego
ZUS ZLA, tj. zwolnienie lekarskie,
ZUS Z-3 (jeżeli ZUS wypłaca zasiłek chorobowy),
ZUS Z-3a (jeżeli dotyczy ubezpieczonych innych niż pracownicy).
Środki ochrony indywidualnej to wszelkiego typu odzież ochronna mająca na celu zabezpieczenie pracownika przed potencjalnym zagrożeniem w miejscu pracy.
Zgodnie z art. 237 K.p. pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami.
Do środków ochrony indywidualnej zaliczamy:
odzież ochronną (np. ochraniacze klatki piersiowej, brzucha)
środki ochrony kończyn (np. ochraniacze stóp, kolan, łokci, obuwie ochronne)
środki ochrony głowy (głównie hełmy)
środki ochrony twarzy, oczu i słuchu (np. okulary ochronne, wkładki przeciwhałasowe)
środki ochronne izolujące cały organizm, m.in., kombinezony gazoszczelne czy środki chroniące przed upadkiem z wysokości.
Kiedy pracodawca powinien wyposażyć pracownika w środki ochrony indywidualnej
Pracodawca jest zobowiązany, zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskich Normach, zapewnić pracownikom odzież i obuwie robocze:
gdy odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu bądź zabrudzeniu,
w celu przestrzegania wymagań technologicznych, sanitarnych oraz bhp w pracy.
Środki ochrony indywidualnej powinny być używane, kiedy różnego rodzaju zagrożeń nie można wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej i prawidłowej organizacji pracy.
Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez wyposażenia go w środki ochrony indywidualnej jeżeli są one niezbędne do zabezpieczenia przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w danym środowisku pracy.
Środki te muszą posiadać właściwości ochronne i użytkowe. Pracodawca powinien zapewnić ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. Alternatywę wobec powyższego stanowi wypłata przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego odpowiadającego poniesionym przez pracownika kosztom.
Pracownik jest zobowiązany używać otrzymane środki ochrony indywidualnej zgodnie z ich przeznaczeniem, natomiast pracodawca jest uprawniony do kontroli przestrzegania tego obowiązku i podejmowania działań zmierzających do jego wyegzekwowania.
Pracodawca ustala stanowiska, na których istnieje możliwość stosowania przez pracowników własnej odzieży roboczej. W zamian za to, pracodawca wypłaca ekwiwalent w wysokości aktualnie obowiązujących cen poszczególnych środków. Nie zalicza się tu stanowisk związanych bezpośrednio z obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych oraz prac powodujących skażenie odzieży środkami chemicznymi i promieniotwórczymi.
Niedostarczenie pracownikowi środków ochrony indywidualnej, jak również dostarczenie środków ochrony indywidualnej niespełniających wymagań oceny zgodności jest wykroczeniem podlegającym karze grzywny (art. 283 § 2pkt 4 K.p).
Ważne:Rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego ustala pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub (gdy nie ma w zakładzie takiej organizacji) z pracownikami wybranymi w tym celu przez załogę.
Zgodnie z art. 2351 choroba zawodowa to choroba, wymieniona w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”.
Wykaz chorób zawodowych zawiera Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (DzU nr 132, poz. 1115).
Przy każdej z chorób uznawanych za choroby zawodowe wskazano tam okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej, pomimo wcześniejszego zakończenia narażenia zawodowego.
Choroba zawodowa i renta
Ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy na skutek choroby zawodowej przysługuje renta z tytułu tej niezdolności. Przy ustalaniu prawa do renty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy emerytalnej (art. 17 ust. 1 ustawy wypadkowej).
W myśl art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:
jest niezdolny do pracy,
ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,
niezdolność do pracy powstała w ściśle określonych okresach składkowych lub nieskładkowych wymienionych w ustawie emerytalnej, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.
Ważne: Renta z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową (lub wypadkiem przy pracy) przysługuje niezależnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego oraz bez względu na datę powstania tej niezdolności (art. 17 ust. 2 ustawy wypadkowej).
Stwierdzenie choroby zawodowej
W celu stwierdzenia choroby zawodowej należy przede wszystkim dokonać oceny narażenia zawodowego, którą przeprowadza się:
w związku z podejrzeniem choroby zawodowej – lekarz zgłaszający podejrzenie, jeżeli sprawuje profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem, którego dotyczy podejrzenie,
w toku ustalania rozpoznania choroby zawodowej – lekarz zatrudniony w jednostce orzeczniczej I i II stopnia,
w toku podejmowania decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej – państwowy powiatowy inspektor sanitarny.
Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej u pracownika, u którego podejrzewa się chorobę zawodową, dokonują:
pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się chorobę zawodową,
lekarz, który podczas wykonywania zawodu powziął podejrzenie choroby zawodowej u pracownika,
pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, przy czym pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną.
Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu i właściwemu inspektorowi pracy. Kolejną fazą jest rozpoznanie choroby zawodowej. Państwowy inspektor sanitarny, właściwy do załatwienia sprawy, po otrzymaniu zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej wszczyna postępowanie, a w szczególności kieruje pracownika, którego dotyczy podejrzenie, na badanie w celu rozpoznania choroby zawodowej do jednostki orzeczniczej.
Ostatnim etapem jest wydanie decyzji w sprawie choroby zawodowej. Właściwy państwowy inspektor sanitarny wydaje decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej, albo decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej, na podstawie materiału dowodowego, a w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz oceny narażenia zawodowego pracownika.
Od decyzji wydanej przez właściwego państwowego inspektora sanitarnego przysługuje odwołanie do właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, a od decyzji państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego – skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
