Szkolenie wstępne BHP
Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest prowadzenie systematycznych szkoleń pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca nie może dopuścić do pracy osoby, która nie ma dostatecznej wiedzy w zakresie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa pracy.
W celu zapoznania nowozatrudnianego pracownika z wymaganiami bezpieczeństwa, pracodawca musi zapewnić pracownikowi podstawowe szkolenie bhp czyli szkolenie wstępne z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Szkolenie takie składa się z dwóch części: szkolenia wstępnego ogólnego tzw. instruktażu ogólnego oraz instruktażu stanowiskowego, czyli szkolenia na określonym stanowisku pracy.
Instruktaż ogólny
W ramach instruktażu ogólnego pracownik powinien poznać przede wszystkim podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, zasady BHP, które obowiązują w danym zakładzie oraz sposoby udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku. Taki instruktaż musi przejść każda osoba, która rozpoczyna pracę w danym zakładzie, w tym także odbywający praktykę studenci oraz uczniowie szkoły zawodowej.
Minimalny czas trwania szkolenia BHP dla instruktażu ogólnego to 3 godziny lekcyjne, trwające po 45 min.
Instruktaż stanowiskowy
Pracodawca dodatkowo ma obowiązek wydać pracownikom szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na poszczególnych stanowiskach. Dlatego nowozatrudniony pracownik przechodzi także szkolenie wstępne na konkretnym stanowisku.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza osoba, która posiada odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe np. pracodawca lub kierownik. Bardzo ważne, aby osoba ta została przeszkolona wcześniej w zakresie metod prowadzenie instruktażu stanowiskowego.
Instruktaż stanowiskowy powinien zapewnić pracownikowi zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy, które występują na jego stanowisku. Na szkoleniu powinny być omówione możliwe zagrożenia, a co za tym idzie także sposoby jak się przed tymi zagrożeniami chronić. Poza tym kwestie związane z ryzykiem zawodowym i metody bezpiecznej pracy – czyli jak wykonywać swoje obowiązki, żeby nie stwarzać zagrożenia dla siebie i swoich współpracowników.
Poza nowozatrudnionymi w zakładzie osobami, takie szkolenie muszą przejść pracownicy przenoszeni na stanowisko, gdzie występuje narażenie na czynniki uciążliwe, szkodliwe czy niebezpieczne. Szkolenie to obowiązuje również uczniów i studentów obywających praktykę w zakładzie pracy. Ważne, aby pamiętać o tym, że w przypadku, gdy pracownik wykonuje pracę na kilku stanowiskach musi odbyć instruktaż stanowiskowy na każdym z tych stanowisk.
Są przypadki, kiedy pracownik musi ponownie odbyć szkolenie na swoim stanowisku pracy. Dzieje się tak, kiedy na stanowisku zostają wprowadzone zmiany techniczne czy też organizacyjne np. dochodzi do wymiany sprzętu. Pracodawca ma obowiązek zapoznać pracownika z tymi zmianami i przygotować go do bezpiecznej pracy w zmienionych warunkach.
Czas trwania instruktażu stanowiskowego
Czas trwania instruktażu stanowiskowego powinien być uzależniony przede wszystkim od rodzaju pracy i występujących zagrożeń, a także stażu pracy i przygotowania zawodowego danego pracownika. Nie może trwać jednak krócej niż 8 godzin lekcyjnych na stanowiskach robotniczych oraz innych, na których występuje narażenie na czynniki uciążliwe, szkodliwe lub niebezpieczne. Natomiast 2 godziny lekcyjne dla osób pracujących na stanowiskach administracyjno-biurowych.
W przypadku instruktaży stanowiskowych prowadzonych po wprowadzonych zmianach na dotychczasowym stanowisku, czas powinien być dostoswany do rodzaju i zakresu tych zmian. Pracownik może być dopuszczony do pracy wyłącznie po sprawdzeniu jego wiedzy i umiejętności wykonywania pracy w sposób bezpieczny.
Pracownik musi potwierdzić odbycie szkolenia na piśmie, w związku z tym w ramach szkolenia wstępnego BHP powinna być sporządzona karta szkolenia, która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika.